Ruimte voor de sociale basis

De sociale basis is er altijd geweest en zal er altijd zijn. Toch zijn de basisvoorzieningen in elke dorp, buurt of stad in het geweld van alle veranderingen rondom bijvoorbeeld beschermd wonen, specialistische jeugdhulp of de huishoudelijke hulp wat uit het zicht geraakt. En dat is niet terecht en onverstandig.

In de meest brede definitie is de sociale basis alles in een stad of wijk waar je heen kan gaan of doorheen kan lopen zonder sleutel. Dus van het bankje op het plein tot de lokale supermarkt of de bibliotheek.

Steeds duidelijker wordt, hoe belangrijk deze sociale basis is voor een leefbare en sociale wijk of stad. Ambulantisering leidt bijvoorbeeld tot meer mensen met zorgvragen in de wijken. Collectieve ondersteuning, verbindingen met sport, cultuur, onderwijs, werk en buurtnetwerkers, helpen om de straat of het trappenhuis leefbaar te houden. Toch is de aandacht en investering in de sociale basis de afgelopen jaren achtergebleven ten opzichte van de tweedelijns zorg. Niet alleen is er meer geld beschikbaar voor specialistische hulp, de verhouding wordt ook steeds schever (Van Ewijk). En ten onrechte, want een investering in de sociale basis rendeert. Door het vergroten van het welzijn en de kracht van inwoners, neemt de behoefte aan zorg en ondersteuning af.

De uitdaging voor raadsleden, bestuurders en managers is om de komende jaren de sociale basis meer aandacht en (financiële) ruimte te geven, zonder het te willen controleren of volstoppen met nieuwe plannen. Juist in de initiatieven van inwoners, vrijwilligers en mantelzorgers zit de kracht, maar die laten zich niet leiden door coalitieprogramma’s of beleidskaders. Dit vraagt om geduld en een goede samenwerking tussen professionals en inwoners. Initiatieven hebben de tijd nodig om zich te ontwikkelen en professionals en inwoners hebben baat bij continuïteit. Het is dus zaak om stapsgewijs te innoveren en geld vrij te maken voor versterking van de sociale basis.

Deze blog is geschreven door Joost van Ravesteyn (Adviseur en interim manager sociaal domein) en Marco Bruggeman (Adimon), begeleiders van het leer- en ontwikkeltraject Versterken van de Sociale Basis. Zie de website voor meer informatie. Aanmelden voor het leertraject is nog mogelijk tot half mei.